Gençlik takıntısı, benlik algısını temelden etkileyen psikolojik bir olgu

Günümüzde genç ve hoş görünme baskısının ağır olduğunu belirten uzmanlar, bu durumun birçok bireyde ‘gençlik takıntısı’na yol açabildiğini söylüyor.

Bu takıntının yalnızca fizikî değişimlerle değil, benlik algısıyla da direkt bağlı olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Bu takıntının üstesinden gelebilmek için, kişinin özgüvenini yalnızca dış görünüşten değil, bilgi, tecrübe ve içsel gelişim üzere daha derin ve kalıcı özelliklerden beslemesi gerekir.” dedi. Medyanın ve toplumsal baskıların, yaşlanmayı bir kayıp üzere gösterdiğine dikkat çeken Taşkın, kişinin özgüvenini yalnızca dış görünüşe dayandırmasının, tasa ve depresyon riskini artırabileceği uyarısını yaptı.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, yaş ilerledikçe kimilerinde görülen gençlik takıntısı hakkında bilgi verdi.

Dış görünüşe dayalı bir özgüven gençlik takıntısını beraberinde getiriyor

Gençlik takıntısının, bireylerin benlik algısını direkt etkileyen karmaşık bir süreç olduğunu tabir eden Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Gençliğin, çoklukla fizikî çekicilik, güç ve toplumsal muvaffakiyet ile özdeşleştirildiği bir toplumda, bu periyodun kaybı, özgüven üzerinde büyük bir sarsıntıya neden olabilir.” dedi.

İnsanların, gençliklerini kaybettikçe, kendi pahalarını ve yeteneklerini sorgulamaya başlayabileceklerine dikkat çeken Taşkın, “Bu, bilhassa dış görünüşe dayalı bir özgüven geliştirmiş bireyler için daha barizdir. Yani, gençlik takıntısı yalnızca fizikî bir kayıp değil, bireyin kendini kıymetli hissetme biçiminin de bir kaybıdır. Şayet bir kişi, gençliğin getirdiği enerjiyi, hoşluğu ve dinamizmi kendi kimliğiyle özdeşleştiriyorsa, yaşlanma süreci bu kimlik arayışını zorlaştırabilir.” halinde konuştu.

Özgüven, bilgi, tecrübe ve içsel gelişim üzere derin ve kalıcı özelliklerden beslenmeli!

Bu tıp takıntıların, yalnızca dışarıdan gelen yorumlarla değil, bireyin içsel dünyasında da bir tansiyon yarattığını aktaran Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Kendini yaşlanmış ve kıymetsiz hisseden bir kişi, toplumsal ilgilerde ve profesyonel hayatta daha fazla yalnızlık hissi yaşayabilir.” dedi.

Bu takıntının üstesinden gelebilmek için, kişinin özgüvenini yalnızca dış görünüşten değil, bilgi, tecrübe ve içsel gelişim üzere daha derin ve kalıcı özelliklerden beslemesi gerektiğine vurgu yapan Taşkın, gençlik takıntısının yalnızca dışsal bir sorun değil, bireyin benlik algısını temelden etkileyen ruhsal bir olgu olduğuna işaret etti.

Medya ve toplumsal baskılar nedeniyle, yaşlanmak bir tehdit olarak algılanıyor…

Medya ve toplumsal hoşluk standartlarının, yaşlanma algısını büyük ölçüde şekillendirdiğini lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Genellikle yaşlanma bir kayıp ve olumsuz bir süreç olarak sunulur. Gençlik ekseriyetle, hoşluk ve dinamizmle özdeşleştirilir. Bu da yaşlılıkla birlikte fizikî çekiciliğin azaldığı ve paha kaybedildiği algısını pekiştirir.” dedi.

Bu durumun insanların yaşlanmayı, zayıflık, mutsuzluk ve yalnızlık üzere hislerle ilişkilendirmesine yol açtığına dikkat çeken Taşkın, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Toplum, genç yaşta fiziki cazipliği bir muvaffakiyet göstergesi olarak kabul ederken, yaşlanmayı adeta bir ‘kusur’ üzere gösteriyor. Bilhassa bayanlar, medya tarafından daima genç ve pürüzsüz olmaya zorlanırken, yaşlılık periyodu yalnızca ‘görünüşteki bir gerileme’ değil, toplumsal olarak ‘değersizleşme’ üzere algılanabiliyor. Toplumsal baskılar, bireylerin yaşlanma sürecini kabullenmelerini zorlaştırırken, onlara daima genç görünme ve yaşlanmayı erteleme baskısı yapar. Sonuç olarak, yaş almak bir süreçken, yaşlanmak, çoklukla bir tehdit olarak algılanır. Halbuki yaşlanma, yalnızca biyolojik değil, birebir vakitte zenginleştirici bir tecrübe de olabilir. Şayet toplum, yaşlanmayı olgunluk ve derinlik ile ilişkilendirseydi, yaşlanma daha sağlıklı ve olumlu bir süreç olarak görülebilirdi.”

Yaş almak ve yaşlanmak farklı kavramlar… 

“Yaş almak ve yaşlanmak, güya birbirinin birebirmiş üzere kullanılan kavramlar lakin ruhsal açıdan bakıldığında ortalarında büyük bir fark var.” diyen Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, yaş almanın, yalnızca bir takvim sayfasını çevirmek üzere olduğunu ve her yıl bir sayı daha eklendiğini söyledi. Bunun yalnızca dışsal bir değişim, biyolojik bir süreç olduğunu da kelamlarına ekleyen Taşkın, yaşın bir sayı olduğunu ve bu sayının içsel dünyamızda bir değişim yaratmayabileceğini aktardı ve devam etti: 

“Oysa yaşlanmak, çok daha derin, ruhsal bir dönüşüm sürecidir. Yaşlanmak, vakitle şekillenen bir ideolojidir. Yaş aldıkça, fizikî görünümdeki değişimlerden çok, dünyaya bakış açımızın, kıymetlerimizin ve tecrübelerimizin ne kadar evrildiğini fark ederiz.

Psikolojik olarak yaşlanmak, büyümek, olgunlaşmak, yanlışlarımızdan ders alıp kendimizi yine şekillendirmek demektir. Bu, her yaşta bir yenilik keşfetmek üzere bir şeydir. Yaşlanmak, hayatı daha derin bir halde kavramak, içsel huzuru bulmak, geçmişi kabul edip geleceği daha şuurlu kucaklamak demektir.”

Genç görünme baskısı, korku ve depresyonu tetikleyebiliyor!

Sürekli genç görünme baskısının, bireylerin kimlik ve benlik algısını derinden etkileyebileceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Bu tür bir baskı, bireylerin kendilerini sırf fizikî görünümleriyle tanımlamalarına ve içsel dünyalarını ikinci plana atmaları sonucunu doğurur. Bu noktada, bireyler ‘yeterli’ olabilmek için yalnızca dışsal onayları arayarak, içsel kaynaklarını ve ruhsal esnekliklerini ihmal edebilirler. Çoğunlukla bu, bir çeşit ‘görünüşsel kimlik’ yaratmaya yol açar ve kişinin ömürde nitekim kim olduğunu sorgulamasına sebep olur.” dedi.

Dış görünüşe dayalı bu baskının, vakitle daha derin ruhsal sorunlara yol açabileceğinin altını çizen Taşkın, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Kaygı ve depresyon, bu takıntılı fikirlerin sonucunda ortaya çıkabilir, zira kişi, daima genç görünmek için harcadığı gücün, bir cins varlık kanıtlama gayreti olduğunu fark etmeyebilir. Bu içsel çatışma, kişiyi ‘olduğu üzere kabul edilmek’ yerine, ‘sürekli bir onay arayışına’ sokar. Toplumsal bağlarda ise, genç görünme baskısı, yüzeysel bağlar kurmaya yol açabilir. Zira birey, bağlarında kendi gerçek benliğini sergilemek yerine, diğerlerine bir ‘maskeyle’ yaklaşır, bu da gerçek bağlar kurmayı pürüzler. 

Klinik açıdan, bu baskının tesirleriyle başa çıkarken, bireylere içsel kimliklerini keşfetmeleri ve yalnızca dışsal hoşluktan daha fazlasını kıymetli görmeleri istikametinde rehberlik yapmak değerlidir. Onlara, dış görünüşün süreksiz olduğunu ve gerçek manada özgürlüğün, kendi içsel kaynakları ve kabulüyle geldiğini göstermeye çalışmak gerekir.”