Binlerce yıllık tarihiyle kardeşlik ve birliğin sembolü Nevruz!
Türklerin tarih boyunca yaşattığı klasik bir bayram Nevruz!
Orta Asya’dan Ortadoğu’ya, Balkanlar’dan Anadolu’ya kadar geniş bir coğrafyada kutlanan Nevruz, baharın gelişini ve yeni yılın başlangıcını temsil ediyor.
Türklerin tarih boyunca yaşattığı klasik bir bayram olan Nevruz’un temel prensiplerinin, tüm bayramlarda olduğu üzere sevgi, kardeşlik ve yardımlaşma olduğunu söyleyen Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Yeni yılın başlangıcı kabul edilen bugünde yapılan etkinliklerle tüm Türk dünyasının yenilik, coşku, canlanma, uyanma, dirilme, kardeşlik ve sevgi hisleri her yıl tazelenmektedir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Tarih Kısmı Lideri Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, Nevruz’un tarihi ve kültürel ehemmiyetiyle ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
Nevruz kutlamalarının birinci nerede ve ne vakit yapıldığı bilinmiyor!
Orta Asya’dan Ortadoğu’ya ve Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada kutlanan Nevruz’un, Farsçada “yeni gün/yeni yılın birinci günü” manasına geldiğini lisana getiren Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Nevruz kutlamalarının birinci nerede ve ne vakit yapıldığı bilinmemekle birlikte bu kutlamalara birinci olarak İran kaynaklarında rastlanır. Öte yandan bahar bayramı, tarih boyunca çeşitli coğrafyalar ve toplumlarda farklı isimlerle kutlanmıştır. 21 Mart Nevruz gününde ise hem Asya Türk uzunluklarında hem de Selçuklu ve Osmanlı Devleti’nde coşkulu şenlikler yapılmıştır. Asya Hun İmparatoru Mete Han vaktinden beri yani MÖ 2. yüzyıldan itibaren Nevruz bayramının Türklerde kutlandığı bilinmektedir. Türk uzunlukları Nevruz’la baharın başlangıcı olarak kabul edilen 21 Mart günü tabiatın yine uyanışını ve hasebiyle ziraî üretimin başlamasını bayram olarak kabul etmiştir.” dedi.
II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Nevruz bayramı resmî merasimle kutlandı
Osmanlı Devleti’nde Nevruz-ı Sultani olarak isimlendirilen 21 Mart gününün hem sarayda hem de halk ortasında kutlanırken, bugün Nevrûziye ismi verilen ve şifa verdiğine inanılan bir macunun yenmesinin de adet haline geldiğini kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “II. Meşrutiyet’in ilanından sonra ise Nevruz bayramı resmî merasim eşliğinde kutlanmaya başlanmıştır. Türk dünyasında Nevruz, Ergenekon ile ilişkilendirilmiştir. Ergenekon Destanı’na nazaran Tatarlara yenilen Türkler büyük bir kıyıma uğramış yalnızca birkaç kişi sağ kurtulabilmiştir. Sağ kalanlar kaçarak dört tarafı dağlarla çevrili Ergenekon’da yaşamaya başlamıştır. Yaklaşık 400 yıl Ergenekon’da yaşayan Türkler bölgeye sığmaz hale gelince geniş otlaklı hoş yurtlara ulaşmak istemiş lakin etrafları dağlarla çevrili olduğundan çıkış yolu bulamamışlardır. Bir rivayete nazaran demir madeni olan dağlar ateşle eritilerek çıkış bulunmuş. O günden itibaren bu tarihi yeni yılın başlangıcı sayarak bayram yapmışlar. Bir öteki rivayete nazaran bir kurdun akabinde çıkış yolunu bulmuşlar. O güne Yeni Gün yani Nevruz ismini vererek bayram yapmışlar. Böylelikle Nevruz hem toprağın uyanışı, bolluk ve rahmet hem de Türklerin kurtuluş ve varoluş bayramı olarak asırlarca kutlana gelmiştir.” diye konuştu.
Nevruz Bayramı, Türk dünyasının tamamında yaygın olarak kutlanıyor
Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, Nevruz Bayramının, Türk dünyasının tamamında yaygın olarak kutlandığını söz ederek, şöyle devam etti:
“Türk dünyasının tamamında yaygın olarak kutlanan Nevruz Bayramı Altay Türklerinde Cılgayak Bayramı, Azerbaycan Türklerinde Ergenekon Bayramı, Bozkurt Bayramı, Başkurt Türklerinde Ekin Bayramı, Doğu Türkistan’da Yeni Gün, Gagavuz Türklerinde Birinci Yaz, Karaçay Türklerinde Gutan, Sabantoy, Tegri Toy, Kazakistan Türklerinde Nevruz, Nevruz Kazan Türkleri ve Karapapaklarda Ergenekon, Kırgızistan’da Noruz, Kumuk Türklerinde Yazbaş, Nogay Türklerinde Navruz, Özbekistan Türklerinde Nevroz, Tatarlarda Nevruz, Türkmenlerde Teze Yıl ve Uygur Türklerinde Yeni Gün isimleriyle kutlanmaktadır. Ergenekon/Nevruz Bayramı, Türk kültürünün değerli bir tarihî zenginliği ve ortak kültür mirası olarak asırlarca varlığını sürdürmüştür.”
Türklerin tarih boyunca yaşattığı gelenek…
Türklerin tarih boyunca yaşattığı klasik bir bayram olan Nevruz’un temel prensiplerinin, tüm bayramlarda olduğu üzere sevgi, kardeşlik ve yardımlaşma olduğunu söyleyen Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Yeni yılın başlangıcı kabul edilen bugünde yapılan etkinliklerle tüm Türk dünyasının yenilik, coşku, canlanma, uyanma, dirilme, kardeşlik ve sevgi hisleri her yıl tazelenmektedir. Nevruz Bayramıyla, binlerce yıllık geçmişi olan kültürel bir paha korunmakta, Türk dünyasının ortak his ve fikirler etrafında manevi birlik hisleri güçlendirilmektedir.” halinde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı