Akciğer kanseri için makul şahıslarda yıllık tarama şart
Akciğer kanseri hala tüm dünyada en yaygın ikinci kanser olup en ölümcül çeşit olarak öne çıkıyor. Hastalığın en büyük risk faktörlerinden birinin tütün kullanımı olduğu da yaygın olarak bilinen bir gerçek. Bir yıl boyunca günde ortalama bir paket yani 20 sigara içmenin, tıpta bir paket yıl olarak tabir edildiğini paylaşan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış olsalar bile 50-80 yaş aralığında ve 20 paket yıl kullanımı olan şahısların, düşük doz akciğer tomografisi ile her yıl tarama yaptırmaları gerekir. Yıllık taramalar lakin; kişi 15 yıl boyunca sigara içmediğinde, hastanın hayat beklentisini sınırlayan yahut akciğer ameliyatı olmasını engelleyen bir sıhhat sorunu varsa ya da kişi 81 yaşına geldiyse durdurulabilir” dedi.
Akciğer kanseri teşhisinde hastanın semptomları, muayenesi ve sonrasında planlanacak görüntüleme yollarından faydalanıldığını lisana getiren Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’den Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Göğüs hastalıkları polikliniğinde hastalara ekseriyetle akciğer grafileri çekiliyor lakin bu görüntülüme sistemiyle akciğerlerin lakin yaklaşık yüzde 70-75’i tahlil edilebiliyor. Bu nedenle kanserden şüphelenilen hastalarda teşhis için kesinlikle akciğer bilgisayarlı tomografisine başvurulmalı” dedi.
Tomografiden sonraki adım PET-BT
Akciğer tomografisinde 1 cm’den büyük lezyon (1-3 cm ortasında ise nodül, 3 cm’den büyük ise kitle olarak tanımlanır) saptanan hastalarda sonraki evre olarak PET-BT yani Pozitron Emisyon Tomografisi ve bilgisayarlı tomografi (BT) çekildiğini paylaşan Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “PET-BT, kanser kuşkusu hakkında yorum yapılabilmesi için akciğerde saptanan lezyonların yani olağandışı dokuların incelendiği ileri tetkiklerdir. Milimetrik yani 1 cm’den küçük nodüllerde kanser riskinin hesaplandığı skorlama sistemlerinden faydalanılır, nodülün radyolojik özellikleri ve boyutu birlikte kıymetlendirilir buna nazaran de takip yahut ileri tetkik kararı alınır. 8 mm ve üstündeki milimetrik nodüllerde de PET-BT önerilebilir” biçiminde konuştu.
İyi huylu lezyonlar kanser sanılabilir
PET-BT sonucunda kanser lehine bulgu saptanan hastalarda biyopsi yahut lezyonun cerrahi olarak çıkartılması seçenekleri kıymetlendirilir diyen Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Burada karar; hastanın tercihlerine, eşlik eden başka hastalıklarına, akciğer işlevlerine ve lezyonun özelliklerine nazaran verilir. Bu görüntülüme tekniğinde, enfeksiyon sebebiyle oluşmuş birtakım âlâ huylu lezyonlar da kanser kuşkusuna neden olabilir. Bu üzere aldatıcı durumların önlenmesi için PET-BT öncesinde hastaya bir müddet antibiyotik verilebilir ve sonrasında akciğer tomografisi ile radyolojik denetim yapılabilir. Bu önemli seçimler bilhassa göğüs hastalıkları, radyoloji ve gerektiğinde göğüs cerrahisi, tıbbi onkoloji, nükleer tıp branşlarının bulunduğu kurullarda multidisipliner bir halde kıymetlendirilerek yapılır” dedi.
Kan testi, kanser taraması yahut tanısı için kâfi değil
Kan analizi aracılığıyla da tümör belirteçlerden yararlanılabildiğini lakin bu pahaların olağan olmasının kanseri ekarte etmeyeceğini, yüksek saptanmasının da kanser varlığını kanıtlamayacağını vurgulayan Çalışkan, “Bu nedenle tümör belirteçlerinin akciğer kanseri taramasında rutin olarak kullanılmaları ekseriyetle tavsiye edilmez. Akciğer kanseri ile ilgili aktüel dataları içeren memleketler arası kılavuzlarda akciğer kanseri taraması için bu usul yerine yılda bir defa düşük doz akciğer tomografisi öneriliyor” açıklamasında bulundu.
Hızlı ilerleyen akciğer kanserine karşı süratli teşhis konmalı
Pek çok biyopsi usulü bulunduğuna da değinen Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, “Hasta için en az komplikasyon riski bulunan, teşhis oranı yüksek ve süratli olan hatta mümkünse tek süreç ile hem teşhis hem de evrelemeye sahip biyopsi formülünün seçilmesi bilhassa süratli ilerleyen bu kanser cinsinde değerli. Hangi biyopsi usulünün seçileceği, göğüs hastalıkları uzmanlığının yetki ve sorumluluğundadır. Hastaya PET-BT ve/veya beyin MR’ı çekildikten sonra biyopsi kararı verilmelidir. Akciğer kanseri süratli seyirli ve çoklukla makus ilerleyen bir tıp olduğundan, teşhis süreçlerinin gecikmeden tamamlanması hedeflenmeli” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı