Kadınlarda tükenmişlik, erkeklerde duyarsızlık…
İş ve özel hayat dengesizliği, tükenmişlik sendromunun en büyük nedeni
Kişinin ruh halini etkileyen ve toplumsal hayatında kişiyi zorlayan ruhsal rahatsızlığın tükenmişlik sendromu olarak isimlendirildiğini belirten uzmanlar, bu durumun ekseriyetle iş gerilimiyle ilgili ortaya çıktığını söylüyor.
Tükenmişlik sendromu yaşayan şahısların, rutinlerini gerçekleştirmede zorlantı, isteksizlik, kaygı duyduklarını, karamsar bir bakış açısına sahip olduklarını ve daima umutsuz hissettiklerini lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Tükenmişlik sendromu belirtileri fizikî, ruhsal ve davranışsal belirtiler olarak üç boyutlu ele alınabilir.” dedi. Tükenmişlik sendromunun çoklukla iş ve özel hayatında istikrar kurmakta zorlanan bireylerde sık görüldüğüne dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Cinsiyet ayırt edici bir faktör değil. Bayanlarda tükenmişlik olarak karşımıza çıkarken erkeklerde duyarsızlık olarak ortaya çıkabilir.” açıklamasını yaptı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, tükenmişlik sendromu hakkında bilgi verdi ve belirtileri hafifletmek için tekliflerde bulundu.
Tükenmişlik Sendromu ağır ve ruhsal bir durum…
Tükenmişlik Sendromu kavramının bir çeşit ruhsal rahatsızlık olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Özellikle 1970’li yıllarda Amerikalı bir psikoloğun iş ve meslek yaşantısı sonrasında geliştirdiği bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde öncelikli iş, meslek hayatı ve hayatın birçok alanında karşımıza çıkabildiğini görebiliyoruz.” dedi.
Tükenmişlik Sendromunun kişinin ruh halini etkileyen ve toplumsal hayatında kişiyi zorlayan ruhsal bir rahatsızlıktır olduğuna dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sıradan bir yorgunluk ya da güç düşüklüğü ile karıştırılmaması gerekir. Çok daha ağır ve ruhsal durumdur. Gerilimle başa çıkabilme ve günlük sorumluluklarını yerine getirebilme konusunda tükenmişlik sendromu yaşayan bireylerde zorlanma görülür.” açıklamasını yaptı.
İş ve özel hayat dengesizliği en büyük neden
Tükenmişlik sendromunun ekseriyetle iş ve özel hayatında istikrar kurmakta zorlanan bireylerde sık görüldüğüne dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sorumluluk alarak, kişinin kıymetli kararlar veren pozisyonda olması, iş yetiştirme konusunda iş verenler tarafından bir çeşit baskıya maruz kalması ve bunun dışında kişinin yaptığı iş sebebi ile vakte karşı yarışıyor olması, sorumluluğu gereği çok hassasiyet göstermesi gerekmesi tükenmişliğin en büyük nedenleridir.” dedi.
Kişisel faktörlerin de değerli tesire sahip olduğunu kelamlarına ekleyen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz şöyle devam etti:
“Yetiştirilme stili ve kişilik özellikleri bunlardan bir adedidir. Kişilik özelliklerini incelediğimizde A Tipi kişilik özellikleri dediğimiz çok mükemmeliyetçi, rekabetçi, hırsa sahip olma özelliği bulunan bireylerde karşımıza çıkıyor. Bunun dışında ‘hayır’ demekte zorluk çeken, sonlarını çizme noktasında sorun yaşayan bireylerde tükenmişlik sendromu ortaya çıkabilir.”
Fiziksel, ruhsal ve davranışsal belirtiler görülüyor
Tükenmişlik sendromu belirtilerini fizikî, ruhsal ve davranışsal belirtiler olarak üç boyutlu ele alınabileceğini tabir eden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Fiziksel belirtiler yorgunluk, bitkinlik, enerjisizlik, beden ağrıları, bağırsak sorunları, kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı, iştah artışı yahut azalması, uyku nizamının değişmesi, nefes alıp vermede zorlanma olarak görülebilir.” dedi.
Psikolojik belirtilerin iş ve toplumsal yaşantıda öfke patlamaları, ümitsizlik, çaresizlik, tatminsizlik, kişinin kendinden şad olmayışı, özgüvensizlik, gerçekçi olmayan telaş ve kuşkuların ortaya çıkması, suçluluk ve düşmanlık hisleri üzere durumlar olduğunu aktaran Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, davranışsal boyuttaki belirtilerin ise öfke patlamaları, kişinin sorumluluklarına karşı duyarsız olması, erteleme, öz bakımın düşüyor olması, kişinin kendisine itina göstermiyor olması olarak sıralanabileceğini söyledi.
Kadınlarda da erkeklerde de eşit oranda görülüyor…
Tükenmişlik sendromunun cinsiyetler ortası farkı olmadığını lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bilimseler dataları izlediğimizde bayan ve erkek ortasında manalı bir farklılık yok. Cinsiyet ayırt edici bir faktör değil. Bayanlarda tükenmişlik olarak karşımıza çıkarken erkeklerde duyarsızlık olarak ortaya çıkabilir.” açıklamasını yaptı.
Tükenmişlik sendromu belirtilerini azaltacak öneriler…
Tükenmişlik sendromuna karşı tekliflerde de bulunan Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Kişi kendisine âlâ gelecek meşguliyetlere vakit ayırarak, gerilimden uzaklaşıp dinleneceği ve tükenmişlik hissini azaltacak bir adım atabilir. Gerek bir profesyonelden gerekse aile arkadaş üzere yakın etrafından alacağı dayanaklar de yarar sağlar. Kişinin anlaşılıyor olması, meselelerinin tahlile yönelik karşılıklar buluyor olması bu semptomların azalmasında büyük bir ehemmiyete sahip. Kişinin ulaşılabilir amaçlar belirlemesi motivasyonunu arttırır. Sendromun atlatılmasına yardımcı olur. Kişinin kendini keşfetmesi tükenmişlik sendromu yaşayan biri için kişilik farkındalıklarındandır. Ayrıyeten uyku alışkanlığı da sistemli bir rutine koyulmalıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı