Türkiye’de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2024 tarihi prestijiyle bir evvelki yıla nazaran 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi oldu. Erkek nüfus 42 milyon 853 bin 110 kişi olurken, bayan nüfus 42 milyon 811 bin 834 kişi oldu. Öteki bir sözle toplam nüfusun %50,02’sini erkekler, %49,98’ini ise bayanlar oluşturdu.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus(1) bir evvelki yıla nazaran 89 bin 996 kişi azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi oldu. Bu nüfusun %48,3’ünü erkekler, %51,7’sini bayanlar oluşturdu.
Nüfus artış suratı binde 3,4 oldu
Yıllık nüfus artış suratı 2023 yılında binde 1,1 iken, 2024 yılında binde 3,4 oldu.
İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı %93,4 oldu
Türkiye’de 2023 yılında %93 olan vilayet ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı, 2024 yılında %93,4 oldu. Öteki yandan belde ve köylerde yaşayanların oranı %7’den %6,6’ya düştü.
Nüfusumuzun %67,2’sini ağır kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenler oluşturdu
Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’nin (MAKS) kullanılmaya başlanması ile birlikte fiili kent-kır yapısını daha hakikat yansıtan, “yoğun kent, orta ağır kent ve kır”(2) ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama yapılmıştır.
Bu sınıflamaya nazaran, Türkiye nüfusunun %67,2’sinin ağır kent, %15,5’inin orta ağır kent ve %17,2’sinin ise kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü.
Türkiye’de 40 ilin nüfusu azaldı
Ülkemizde 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran 10 ilin nüfusunda azalma görülürken, 2024 yılında 40 ilin nüfusunun azaldığı görüldü.
İstanbul’un nüfusu 15 milyon 701 bin 602 kişi oldu
İstanbul’un nüfusu, bir evvelki yıla nazaran 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602 kişi oldu. Türkiye nüfusunun %18,3’ünün ikamet ettiği İstanbul’u, 5 milyon 864 bin 49 kişi ile Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişi ile İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişi ile Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişi ile Antalya izledi.
Nüfusu en az olan vilayet 83 bin 676 kişi ile Bayburt oldu
Bayburt, 83 bin 676 kişi ile en az nüfusa sahip olan vilayet oldu. Bayburt’u, 86 bin 612 kişi ile Tunceli, 91 bin 354 kişi ile Ardahan, 142 bin 617 kişi ile Gümüşhane ve 156 bin 739 kişi ile Kilis takip etti.
Nüfus piramidindeki yapısal değişim devam etti
Nüfus piramitleri, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısında meydana gelen değişimi gösteren grafikler olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’nin 2007 ve 2024 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalmaya bağlı olarak, yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görülmektedir.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 34,4’e yükseldi
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan bireylerin yaşları küçükten büyüğe hakikat sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Ortanca yaş birebir vakitte nüfusun yaş yapısının yorumlanmasında kullanılan değerli göstergelerden biridir.
Türkiye’de 2023 yılında 34 olan ortanca yaş, 2024 yılında 34,4’e yükseldi. Cinsiyete nazaran incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 33,2’den 33,7’ye, bayanlarda ise 34,7’den 35,2’ye yükseldiği görüldü.
Ortanca yaşı en yüksek olan vilayet Sinop, en düşük olan vilayet Şanlıurfa oldu
Ortanca yaşın vilayetlere nazaran dağılımına bakıldığında, Sinop’un 43,4 ile en yüksek ortanca yaş bedeline sahip vilayet olduğu görüldü. Sinop’u, 42,9 ile Giresun ve Kastamonu izledi. Öteki yandan 21,4 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip vilayet oldu. Şanlıurfa’yı, 23 ile Şırnak ve 24,5 ile Ağrı ve Siirt takip etti.
Kadınlarda ve erkeklerde en yüksek ortanca yaşa sahip vilayet Sinop oldu
Ortanca yaşın vilayetlere ve cinsiyete nazaran dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 42,5 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip olan vilayet olurken, 21 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip olan vilayet oldu. Bayanlarda 44,3 ile Sinop yeniden en yüksek ortanca yaş pahasına sahip olan vilayet olurken, Şanlıurfa 21,9 ile en düşük ortanca yaş pahasına sahip olan vilayet oldu.
Hiç evlenmeyenlerin oranının erkeklerde daha yüksek olduğu görüldü
Ülkemizde 2009 ve 2024 yılı cinsiyete nazaran uygar durumun dağılımı incelendiğinde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının bayanlara nazaran daha yüksek olduğu, bayanlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranının erkeklerden daha fazla olduğu görüldü. Öteki yandan büyük çoğunluğu oluşturan evlilerin oranının 2009 ve 2024 yılında her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda olduğu görüldü.
Çalışma çağındaki nüfusun oranı %68,4 oldu
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş kümesindeki nüfusun oranı, 2007 yılında %66,5 iken 2024 yılında %68,4 oldu. Başka yandan çocuk yaş kümesi olarak tanımlanan 0-14 yaş kümesindeki nüfusun oranı %26,4’ten %20,9’a gerilerken, 65 ve daha üst yaştaki nüfusun oranı ise %7,1’den %10,6’ya yükseldi.
Toplam yaş bağımlılık oranı azaldı
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2023 yılında %46,3 iken 2024 yılında %46,1’e düştü. Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk sayısını tabir eden çocuk bağımlılık oranı, %31,4’ten, %30,6’ya gerilerken, çalışma çağındaki birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı ise %15’ten %15,5’e yükseldi. Başka bir sözle, Türkiye’de 2024 yılında, çalışma çağındaki her 100 kişi, 30,6 çocuğa ve 15,5 yaşlıya bakmaktadır.
Türkiye’de kilometrekareye 111 kişi düşerken İstanbul’da 2 bin 934 kişi düştü
Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan “bir kilometrekareye düşen kişi sayısı”, Türkiye genelinde 111 kişi oldu. İstanbul, kilometrekareye düşen 2 bin 934 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan ilimiz oldu. İstanbul’u 623 kişi ile Kocaeli ve 390 kişi ile en küçük yüz ölçümüne sahip vilayet olan Yalova izledi.
Nüfus yoğunluğu en az olan vilayet ise bir evvelki yılda olduğu üzere, kilometrekareye düşen 11 kişi ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 19 kişi ile Ardahan ve 21 kişi ile Erzincan ve Gümüşhane izledi. Öteki yandan yüz ölçümü büyüklüğünde birinci sırada yer alan Konya’nın nüfus yoğunluğu ise 59 olarak gerçekleşti.
Bu bahis ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Şubat 2026’dır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı