Giderek artan şiddet artan şiddet olaylarına karşı kıymetli öneriler
Son periyotlarda sokakta, okullarda, trafikte, aile içinde yahut çeşitli ortamlarda çocuk ya da yetişkin fark etmeksizin pek çok kişinin yaşadığı şiddet olayları ile sıkça karşılaşıyor hatta pek çoğumuz gün içinde bu duruma maruz kalabiliyoruz. Bireylerin fizikî, ruhsal ve toplumsal manada ziyan gördüğü çok taraflı bir toplumsal sorun olan şiddetin toplumda giderek arttığına tanıklık ediyoruz. Pekala bireylerin ve toplumun ruh sıhhatine önemli ziyanlar veren şiddet olaylarına karşı psikolojimizi nasıl koruyacağız ve çocuklarımız için ne çeşit önlemler almalıyız? Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psikolog F. Arzu Beyribey, husus ile ilgili kıymetli tekliflerde bulundu.
Fiziksel, ruhsal ve dijital şiddet süratle yaygınlaşıyor
Şiddet, tanım olarak, genelde kasıt içeren incitme, zarar verme sebepli oluşan fizikî, psikolojik ve cinsel hareketleri içerir. Şiddet denilen olgu, psikolojik, biyolojik, sosyolojik, ekonomik ve içgüdüsel ayrımları olan bir bahistir.. Fizikî, ruhsal, ekonomik ve dijital şiddet üzere birçok farklı çeşitte karşımıza çıkan şiddet, bireylerin ve toplumun genel sıhhati üzerinde olumsuz tesirler bırakmaktadır. Şiddetin artışında birçok farklı faktör rol oynamaktadır.
- Ekonomik Faktörler ve Geçim Külfeti:
Ekonomik krizler, işsizlik oranlarının artması ve maddi zorluklar bireylerde yüksek seviyede gerilim ve telaşa neden olmaktadır. Ekonomik belirsizlikler, aile içi çatışmaları tetikleyerek şiddet davranışlarına yer hazırlayabilmektedir. Bilhassa gençler ortasında yapılan araştırmalar, düşük sosyo-ekonomik sınıftan olan kız ve erkek çocukların şiddete eğilimlerindeki artışı ortaya koymaktadır. - Toplumsal Kutuplaşma ve Siyasi Tansiyonlar:
Toplumda yaşanan siyasi çekişmeler, kutuplaşma ve kümeler ortası çatışmalar bireyler ortasında güvensizlik ve düşmanlık hislerini artırmaktadır. Bilhassa toplumsal medya üzerinden yayılan ayrıştırıcı telaffuzlar, toplumdaki şiddet eğilimlerini körükleyebilmektedir. - Sosyal Medya ve Dijital Etkileşimlerin Rolü:
Dijital platformlarda maruz kalınan zorbalık, tehdit ve manipülasyon üzere durumlar bilhassa gençler üzerinde olumsuz tesirler bırakmaktadır. Şiddet içerikli görüntüler, çocuk ve erişkin oyunları ile haberler de bireylerin şiddeti normalleştirmesine neden olabilmektedir. Yıllardır süren bilimsel araştırmalar, medyada şiddete maruz kalmanın şahıslar üzerinde anti-sosyal tesirleri olduğunu kanıtlamıştır. Uzun vakit müddetinde, medyada şiddet izlemek, bireylerin gerçek dünyadaki şiddete bağlı duygusal hassasiyetlerini azaltabileceği üzere, bu bireylerin gerçek hayatta şiddete maruz kalmaya dair anksiyetelerini de tetikleyebilir. - Aile İçi Dinamikler ve Ebeveyn-Çocuk İlgileri:
Ebeveynlerin çocuklarına karşı sergilediği tavırlar, çocukların ilerleyen yaşlarda şiddet eğilimleri geliştirmesinde belirleyici olabilmektedir. Sevgi ve ilgi eksikliği, çok disiplin ya da ihmal üzere durumlar çocukların his düzenlemelerini zorlaştırmaktadır. Çocukları travmatize eden bir yetiştirme biçimi, aile içi istismar olayları, aile yapısı bireyler ve toplum ortasında köprü ögesi taşıdığından ehemmiyet kazanmaktadır. Çocukların büyütülme tarzları, toplulukların duygusal yapısında belirleyici rol oynadığından, kuşaklar ortası transferi da sağlama misyonuna sahiptir. - Eğitim Sistemi ve Çocukların Gelişimi Üzerindeki Tesiri:
Okullarda yaşanan akran zorbalığı, öğretmenlerin disiplin anlayışları ve eğitim sisteminin bireylerin ruhsal gelişimine katkısı üzere faktörler, çocukların ve gençlerin şiddete eğilim göstermelerinde tesirli olabilmektedir.
Şiddetin Başka Bireyler Üzerinde de Yıkıcı Tesirleri olabiliyor
Şiddetin sırf mağdurları değil, etrafındaki bireyleri de olumsuz etkilediği bilinmektedir. Şiddet olaylarına şahit olan ya da dolaylı olarak etkilenen yetişkinlerde anksiyete, depresyon ve travma sonrası gerilim bozukluğu (TSSB) üzere ruhsal problemler ortaya çıkabilmektedir. Bilhassa iş yerinde ya da toplumsal etrafta maruz kalınan ruhsal şiddet, bireylerin kendine olan inançlarını ve ömür kalitelerini düşürebilmektedir. Şiddet olaylarına tanıklık eden çocuklar, inanç hislerini kaybedebilir ve toplumsal bağlantılarında sıkıntılar yaşayabilirler. Bilhassa aile içi şiddet ortamında büyüyen çocuklarda, gelecekteki bağlarında de misal döngülerin devam etme mümkünlüğü yüksektir. Şiddetin yaygın olduğu toplumlarda bireyler ortası münasebetlerde güvensizlik artar. Toplumda izolasyon eğilimleri güçlenir ve bireyler, kendilerini inançta hissetmedikleri ortamlardan uzak durmayı tercih ederler.
Yetişkinlerin Psikolojilerini Korumak İçin Kıymetli Öneriler
-Duygusal Dayanıklılığı Artırma Usulleri: Yetişkinlerin gerilimle başa çıkma maharetlerini geliştirmeleri, duygusal dayanıklılıklarını artırmalarına yardımcı olabilir. Olumsuz hislerle baş edebilmek için farkındalık çalışmaları ve kendi hislerini tanıma üzerine yapılan antrenmanlar tesirli olabilir.
-Stres İdaresi Teknikleri: Nefes idmanları, meditasyon, yoga ve fizikî aktiviteler bireylerin gerilim seviyelerini azaltmalarına yardımcı olmaktadır. Ayrıyeten hobi edinmek ve boş vakit aktiviteleri ile meşgul olmak ruh sıhhati üzerinde olumlu tesirler yaratabilir.
-Sosyal Dayanak Ağlarının Değeri: Aile, arkadaş ve yakın etraf ile kurulan sağlıklı alakalar, bireylerin duygusal yüklerini hafifletmelerine yardımcı olur. Gerektiğinde profesyonel Klinik Psikolog desteği almak, bireylerin ruhsal sıhhatini muhafazalarında değerli bir rol oynar.
Çocuk ve Erken Yaştakilerin Psikolojilerini Korumak İçin Öneriler
-Güvenli ve Sevgi Dolu Bir Ortam Sağlayın: Çocukların kendilerini inançta ve sevildiğini hissettikleri ortamlarda büyümeleri, ileride ruhsal olarak sağlıklı bireyler olmalarını dayanaklar. Ebeveynlerin çocuklarına karşı şefkatli ve anlayışlı bir tavır sergilemeleri değerlidir.
-Duygusal Farkındalık ve Kendini Tabir Etme Hünerlerini Destekleyin: Çocukların hislerini tanımaları ve tabir etmeleri için uygun ortamlar yaratılmalıdır. Ebeveynlerin çocuklarının hislerini küçümsemeden ve yargılamadan dinlemeleri gerekir.
–Yaşa Uygun İrtibat ve Açık Diyalog Kurmaya Değer Verin
Çocuklarla yaşlarına uygun bir biçimde irtibat kurmak, onlara olayları açıklarken gerçekleri çarpıtmadan ancak korkutmadan bilgi vermek gereklidir.
Medyanın ve Dijital Dünyanın Rolüne Dikkat!
Medyanın şiddeti özendirici yayınları ve dijital platformlarda yaşanan zorbalıklar, bireylerin ruh sıhhatini olumsuz etkileyebilir. Bilhassa çocukların dijital dünyada karşılaşabilecekleri risklere karşı ebeveynlerin dikkatli olması, çocukların internet kullanımlarını denetim etmeleri gerekmektedir.
Toplumda Şiddeti Azaltmak İçin Yapılabilecekler
Toplumsal farkındalık çalışmaları, eğitim programları ve şiddetle uğraş eden kuruluşların desteklenmesi, şiddetin azaltılmasında kıymetli rol oynar. Bu sebeple, aile içi irtibatı güçlendiren ve çocukların duygusal gelişimlerini destekleyen projeler teşvik edilmelidir. Toplumda şiddetin artışı, hem ferdî hem de toplumsal seviyede önemli sonuçlara yol açmaktadır. Şiddetin nedenlerini anlamak ve bu mevzuda tahlil yolları geliştirmek, hem yetişkinlerin hem de çocukların ruh sıhhatini korumak açısından değerlidir. Ferdi seviyede duygusal dayanıklılığı artırmak ve toplumda barışçıl bağlantı kültürünü yaygınlaştırmak, şiddetin olumsuz tesirlerini azaltmak ismine kritik kıymete sahiptir. Şiddetin önlenmesinde, hata işlendikten sonra ağır cezalar vermekten fazla, kabahat oluşmadan evvel, en başta eğitimle, anaokulundan başlayarak, şahıslarda sağlam bir vicdan ve oto denetim duygusu geliştirilmesi sağlanabilmelidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı